|
-
Kort overzicht van de geschiedenis van dit Duitse soldatenkerkhof.
- Toen de Duitsers hun aanval op bruggenhoofd Gent begonnen, werden de gesneuvelde Duitse soldaten altijd zo snel mogelijk begraven. Zij kregen op dat moment een voorlopig veldgraf.
- Na de capitulatie van Belgie op 28 mei 1940 werd door de "Militärbefehlshaber in Belgien und Nord Frankreich" aan de gemeentebesturen opdracht gegeven een lijst aan te leggen van alle gesneuvelde Duitse soldaten met inbegrip van de plaats waar zij op dat moment begraven waren, hun naam en rang. De gemeentes werden ook verplicht de graven te onderhouden en op tijd en stond zelfs van een bloemetje te voorzien.
- In de loop van 1942 werd door het Duitse opperbevel beslist de gesneuvelde soldaten die overal ten velde begraven lagen, op een beperkt aantal plaatsen te verzamelen en te herbegraven. Dit werk werd uitbesteed aan een Iepers bedrijf onder toezicht van een Duitse Gräber-offizier.
- Een van de zones die werd voorzien als een dergelijke verzamelplaats was een gedeelte van de hovingen van de toenmalige Provinciale Landbouwschool (het huidige Mariagaard) gelegen langs de weg Wetteren-Oosterzele juist achter de spoorwegbrug.
- De gemeente Wetteren werd verplicht in te staan voor de aanleg van het kerkhof met de belofte dat alle kosten op termijn terugbetaald gingen worden. Zo diende de gemeente ook een vastgestelde huurprijs te betalen aan de toenmalige school voor het gebruik van de ingepalmde gronden.
|
|
Een parameter die wel zal meegespeeld hebben in de keuze van Mariagaard als Duits kerkhof zal wel geweest zijn dat er bij de zware gevechten voor het bruggenhoofd te Kwatrecht-Gijzenzele, reeds een veertigtal Duitse soldaten begraven lagen in de voortuin. De graven waren voorzien van eenvoudige houten kruisjes. (Foto: Replica) |
|
Hierboven ziet u het eerste reeds bestaande tijdelijke kerkhof, getrokken in de richting van de gebouwen van Mariagaard. Merk op hoe ook de gebouwen van Mariagaard niet gespaard bleven van het strijdgewoel.(Foto: Jacques De Vos) |
|
- Voor de Duitse soldaten die sneuvelden in de zone tussen Dender en Schelde werd het Ehrenfriedhof Wetteren-Kwatrecht de aangewezen plaats. Het kerkhof zelf werd sober opgevat. De zone die werd voorzien om gebruikt te worden als kerkhof besloeg de zone tussen de hoofdweg naar de terreinen en de spoorlijn.
- Centraal liep er een middengang van de hoofdweg in de richting van de spoorwegberm. Aan beide zijden van de middengang waren twee rijen van zes graven aangelegd. Daarna waren er nog eens zes rijen van twaalf graven. Aan de buitenzijden en aan de achterkant was er een doorlopende rij van graven. Vooraan waren er twee perkjes groen en bloemen en her en der was een jonge groene spar geplant. Rechts achter op het kerkhof stond een mast waaraan een Swastikavlag wapperde. Op deze wijze was er ongeveer plaats voor 200 verschillende graven.
|
|
Zicht op het kerkhof. Rechts ziet u de oude spoorwegbrug. U kijkt in de richting van het Kruisen. In het midden van de foto ziet u op de achtergrond ook de restanten van de afgebrandde molen te Vantegem. Duidelijk zichtbaar is de hoge schouw. (Foto: Replica) |
Zicht op het kerkhof. Voor u ziet u tragisch genoeg nog één van de bunkers van het bruggenhoofd die gelegen was op het eigenlijke kerkhof en mee aan de oorsprong lag van de vele gesneuvelde Duitse soldaten.. (Foto: Replica) |
- Elke rij graven was afgeboord met een witgekalkte boordsteen. Alle graven hadden een identiek eikenhouten kruisje met daarop een Swastika, de naam, geboortedatum en plaats van overlijden, sterfdatum en eenheid van de overledene. Tegen eind 1942 lag er op het kerkhof 176 man begraven. Hiervan waren er 143 die behoorden tot de 56e Infanteriedivisie die allen omkwamen in mei 1940. 18 van hen kwamen om bij de gevechten aan de Dender, de rest sneuvelde aan bruggenhoofd Gent. Daarnaast lagen er ook nog 7 graven van soldaten van de 208e Infanteriedivisie en nog eens 24 soldaten van de 256e Infanteriedivisie. Deze 31 soldaten waren gesneuveld in de sector Gent tot Terneuzen en meestal gestorven aan hun verwondingen in de Duitse lazaretten te Sint Niklaas of Nieuwkerken Waas. In 1942 werden zij overgebracht naar Kwatrecht. Er werden ook nog 2 soldaten van een onbekende eenheid begraven.
- Tijdens de eigenlijke bezetting werden nog enkele graven toegevoegd. Zo werden nog eens 3 bemanningsleden van een Duits vliegtuig dat te Berlare neerstortte naar het kerkhof overgebracht. Later werd ook nog een Duitse piloot toegevoegd die te Lokeren was neergehaald.Ook werden nog eens 18 graven toegevoegd van soldaten die omkwamen tijdens de bezetting in het vervullen van hun dienstplicht of bij de bevrijding in september 1944. Dit bracht de totale bezetting van het kerkhof op 198 Duitse soldaten, officieren en onderofficeren.
- Bij de bevrijding werd de Duitse bezetter verplicht zijn gesneuvelde soldaten achter te laten. Na de bevrijding bleef het kerkhof nog enige tijd onaangeroerd bestaan.
|
|
Een algemeen zicht op het kerkhof, gekeken in de richting van de spoorwegberm. Links nog een glimp van de bunker A40 . (Foto: Replica) |
Zicht op het kerkhof, vermoedelijk van tijdens de bezetting. (Foto: Replica) |
- In 1948 besliste de overheid alle kleinere Duitse kerkhoven, verspreid over het ganse land te lokaliseren op één groot gezamelijk kerkhof te Lommel waar heden 39.500 Duitse soldaten begraven liggen. Zo gebeurde het ook met de Duitse gesneuvelden die begraven lagen op het kerkhof te Kwatrecht. Zij liggen daar herbegraven in de blokken 33-40 en 41.
- Buiten het grote verzamelkerkhof te Lommel bestaat er op Belgisch grondgebied nog één ander Duits kerkhof uit WO II, namelijk dit van Recogne. Hier liggen nog eens 6.807 gesneuvelde Duitse soldaten die de laatste wanhoopsdaad van de Duitse oorlogsmachine niet overleefden, het Ardennenoffensief. Dit is maar een fractie van de Duitse soldaten die nog eens omkwamen bij deze zoveelste nutteloze afslachting in de Ardennen. Het grootste gedeelte gesneuvelden ligt allen eveneens begraven te Lommel.
- Gedetailleerde overzichten van de Duitse gesneuvelde soldaten in de directe omgeving van het Bruggenhoofd, vindt u eveneens op deze website.
(Bron van bovenstaande teksten: Het Duits Ehrenfriedhof van Wetteren-Kwatrecht in de tweede wereldoorlog 1940-1944 - Romain De Bouver. De oude foto's: Collectie J. De Vos) |
